412- Ý HÀNH THIỆN: KHÔNG THAM LAM

 

412- Ý HÀNH THIỆN: KHÔNG THAM LAM

(49:15) Về phần ý thì chúng ta có ba cái hành động của ý.

Vậy thì cái hành động của ý đầu tiên đó là không tham muốn.

Con người bị cám dỗ (bởi) năm thứ dục lạc:

Đó, người ta mà có tâm tham là vì có cái đối tượng để cho nó tham, chớ không có đối tượng thì nó lấy gì tham? Cho nên nó có năm cái đối tượng của nó - đó là năm cái món dục lạc.

Vậy năm cái món dục lạc này là cái gì?

Tiền của: Đó là một.

Sắc đẹp: Sắc đẹp của phụ nữ đó, đó là hai đó.

Danh vọng: Tức là làm quan, làm vua hoặc là đỗ bằng này, bằng kia - những cái danh vọng đó, hay hoặc là được tiếng người ta nói mình là những nhà bác học, hoặc là những danh y, hoặc là người ta ca ngợi mình là chân tu - tất cả những cái danh đó là danh vọng đó.

Tất cả những cái này, ngay cái danh thì Đức Phật đã dạy chúng ta: Được danh, rồi được lợi - tức là tiền bạc đó, rồi được sự cung kính thì chúng ta nên ẩn bóng đi, thì đó là bậc chân tu.

Do Phật nhắc như vậy tức là chúng ta xa lìa cái gì? Tiền bạc, sự cúng dường đó, rồi danh vọng, rồi sự cung kính, đó là những cái mà bậc chân tu phải tránh nó. Thì ở đây nó cũng nằm ở trong cái ngũ dục lạc, cho nên từ cái chỗ này chúng ta mới thấy rõ cái ý của Đạo Phật: Đối tượng của con người bị cám dỗ đó là năm cái thứ dục lạc này.

Rồi đến ăn uống là một trong năm cái dục lạc này.

Rồi đến ngủ cũng là một cái trong năm cái dục lạc này.

Cho nên chúng ta đọc lại là:

Tiền của, sắc đẹp, danh vọng, ăn uống và ngủ nghỉ.

Đó là năm cái đối tượng dục lạc, làm cho tâm của chúng ta khởi lên ham muốn. Vì vậy mà cái hành động của ý chúng ta là cái chỗ ham muốn, mà có những cái đối tượng làm cho nó ham muốn.

Vậy thì:

Trong thế gian, người đời không ai tránh khỏi năm thứ này.

Nghĩa là sống trong cuộc thế gian thì người ta không mắc cái này thì người ta cũng mắc cái kia, người ta dính, cái tâm tham của chúng ta không bám cái này thì bám cái kia, không thể nào mà rời khỏi năm cái thứ dục lạc này hết.

Vì vậy mà Đạo Phật chỉ cho chúng ta thấy được cái đối tượng của cái ý mà nó có cái hành động tham muốn của nó là phải có năm thứ dục lạc.

(51:53) Nếu tham muốn, mong cầu, chạy theo nó…​

Tức là chạy theo cái năm dục lạc này.

…​ đạt được thì sanh tâm vui mừng, còn ngược lại thì trở nên buồn khổ, sầu não.

Nghĩa là chúng ta đạt được năm cái thứ dục lạc này, dù là một thứ đi nữa mà đạt được chúng ta cũng mừng nữa, chứ chưa nói cả hết năm thứ. Mà không được thì sanh ra buồn não, khổ sở.

Nhiều người vì đạt không được những cái năm dục lạc này, họ sanh ra muốn đi tu theo Phật. Cái kiểu này, thiệt ra là họ tu như vậy đó, theo Thầy nghĩ là chắc họ thành ma chớ không thể nào mà giải thoát được hết!

Đòi hỏi dục lạc không được rồi bỏ đi tu thì cái kiểu đó không phải cái người mà thấy được cái cuộc đời là khổ, thấy được cái cuộc đời sanh ra là bao nhiêu cái thứ khổ dày đặc ở trong đầu của mình.

Cho nên nếu mà vô tu một thời gian sau đó mà được người ta cung cấp tiền bạc, rồi cúng dường, rồi xây chùa lớn cho mình, thì bắt đầu cái anh này ảnh hết tu rồi, ảnh vui rồi, bởi vì ảnh đạt được cái mục đích là dục lạc rồi! Cho nên từng đó là ông thầy bị dục lạc mất rồi!

Cho nên vì vậy mà mình thất vọng, thất tình, rồi mình vào chùa mình tu, cuối cùng thì đến chùa ở một thời gian sau thì năm cái thứ dục lạc này nó lần lượt nó đến, đến nó ve vãn, nó khêu gợi. Từng đó, anh đâu phải là cái người mà có tâm tu xa lìa nó đâu? Tại vì anh đạt không được năm cái đối tượng dục lạc này, vì vậy mà anh bị nó cám dỗ, thì từ cái hình thức của một vị tu sĩ bị rơi vào trong cái này.

Đó là những cái lạc lầm, cái không hiểu của Thập Thiện. Mà khi một người hiểu biết, người ta mới thấy được năm cái đối tượng này làm cho chúng ta rất là đau khổ. Nó cám dỗ chúng ta rất là lớn, rất là mạnh.

Lòng ham muốn của người đời khi được toại nguyện thì phải trải qua vô vàn cực khổ.

Nghĩa là chúng ta, nếu mà ở ngoài đời chúng ta muốn có tiền thì chúng ta phải làm lụng hết sức mới có tiền. Nhiều khi chúng ta phải tính toán, suy tư, phải làm kinh tế bằng cách này, bằng cách khác. Có nhiều khi chúng ta phải vào tù, ra khám rồi chúng ta mới lập nên sự nghiệp chớ không phải là ít! Chúng ta phải khổ sở lắm cái sự nghiệp chúng ta mới có được chớ không phải dễ.

Nhiều khi mà chúng ta thành lập được cái sự nghiệp, rồi chúng ta ngồi ở trên đống vàng chưa chắc là chúng ta đã yên. Ở đây Thầy nói, như Tâm Như đã chứng kiến được cái sự ngồi trên đống vàng mà chưa yên đâu.

Thầy là ngồi ở trên cái cục đá mà Thầy rất yên, bởi vì ăn trộm nó không có lấy cục đá. Còn người ta ngồi ở trên đống vàng, chớ nhiều khi bước ra một bước là thấy mất mạng liền tức khắc! Nó không yên, cho nên tâm họ bất an, luôn luôn bất an.

(54:24) Lòng tham muốn của người đời khi được toại nguyện thì phải trải qua vô vàn cực khổ, nhưng hưởng thọ thì sự vui đó rất là nhanh chóng.

Vì thế, chúng ta cần phải suy tư cho kỹ càng.

Đó là về cái vấn đề tiền bạc đó. Bây giờ tới sắc đẹp đây:

Tham sắc đẹp thì phải tổn phí tiền bạc rất nhiều, lại còn mất sức khỏe và hao tổn tinh thần.

Tham tiền bạc thì phải đọa đày thân mạng, lao động vất vả, đầu óc suy tư, tính toán, kinh doanh để làm ra tiền; thân và tâm không bao giờ được an vui, ngơi nghỉ, ngồi trên đống tiền như ngồi trên đống lửa.

Tham danh vọng, quyền cao tước trọng thì phải vào luồn, ra cúi, nịnh bợ, ton hót hoặc là đem lo hối lộ.

Chẳng hạn bây giờ Thầy học dở nè, mà Thầy muốn đậu nè, để cho người ta nói Thầy đậu tú tài, Thầy đậu cử nhân; thì giờ mình phải đem tiền, đem bạc hay hoặc là quà biếu cho mấy ông thầy chấm thi, hoặc là coi mấy ông thầy đó cho những cái bùa phép gì đó để rồi mình quay cho nó đậu.

Thì tất cả những cái này đều là những cái phải luồn cúi, nịnh bợ bằng cách là bắt buộc mình làm như vậy để cho mình tạo được cái danh vọng đó. Đó là những cái sai, cái không đúng.

Tham ăn uống món ngon vật lạ thì lại mắc nhiều bệnh tật khó trị. Ăn uống phải điều độ, ăn uống phi thời thức ăn sẽ thành độc dược.

Tham ngủ nghỉ thì trí tuệ tối tăm, mê muội, sanh biếng nhác, thiếu ý chí chủ động, thiếu nghị lực, dần dần biến thành kẻ ăn bám vào người khác.

(56:58) Người cư sĩ theo đạo Phật thường hằng khắc phục và chiến đấu chống lại lòng tham muốn của mình để không bị năm thứ dục lạc này lôi cuốn. Nhờ thế mới có được đời sống tri túc, thiểu dục, đơn giản, thanh tao và an nhàn.

Nhận được sự lợi ích cho đời sống con người khi đã lìa xa tâm ham muốn thì được thảnh thơi, yên vui, an lạc, không còn khổ đau, phiền não nữa.

Phật dạy: Diệt tâm tham muốn là Diệt Đế. Diệt Đế là Niết Bàn, là trạng thái tâm hồn thanh thản. Chỉ cần không ham muốn là quý vị đã đạt được cảnh giới Niết Bàn.

Chỉ có một chút thôi, chúng ta đừng ham muốn, đừng có ham thích những cái dục lạc đó thì ngay đó chúng ta đã có Niết Bàn rồi. Có cần gì mà phải tu nhiều, chỉ có một chút tâm đừng ham muốn là đủ rồi!

Vậy thì quý vị cócần gì mà phải cực khổ ngồi thiền, nhập định làm chi cho nó mất công, chỉ cần dẹp qua cái lòng ham muốn là đã được rồi!

Nhưng nói như vậy đâu phải chuyện dễ. Nếu dễ như vậy thì ai cũng làm Phật, cũng là nhập được Niết Bàn được hết rồi. Khó lắm, cái lòng ham muốn của chúng ta khó lắm, khó mà dứt trừ nó lắm!

Quý vị đừng hiểu, khi tâm ham muốn dứt thì cuộc sống sẽ trở thành tẻ nhạt.

Có nhiều người họ nghĩ rằng: khi còn ham muốn thì chúng ta còn thích thú, còn làm cái này, làm cái kia, bây giờ hết ham muốn rồi bắt đầu đời sống của mình không còn cái gì nữa hết, thôi chắc chắn là ngồi đó mà chờ chết chớ còn có cái muốn gì nữa đâu!

Cho nên từ đó, đó là cái hiểu lầm lạc của quý vị: nó trở thành tẻ nhạt, nó trở thành vô vị, nó không còn cái ý nghĩ gì cuộc sống nữa.

Còn ham muốn thì còn thấy hy vọng cái này, cái kia, cho nên mình đâm đầu mình chạy bên đây, chạy bên kia để mình tìm nó, còn bây giờ hết ham muốn rồi còn tìm gì nữa đâu? Cho nên, đời sống bây giờ nó tẻ nhạt sao, nó lạnh lẽo vô cùng! Con người mà tâm không ham muốn nữa thì chắc chắn là tiêu rồi chớ còn cái gì!

Đó là cái hiểu đứng ở trên núi này mà hiểu cái núi kia thì làm sao hiểu được? Chúng ta muốn hiểu nó chúng ta phải đi vào để xem như thế nào.

(58:24) Vì vậy Phật dạy: Ly dục thì được tâm thanh thản, giải thoát.

Từ cái chỗ mà mình không còn ham muốn nữa, mình lìa xa cái lòng dục của mình - lòng tham lam đó - thì cái tâm mình nó thanh thản. Nó thanh thản thì tức là nó giải thoát chứ gì, chớ nó đâu phải là tẻ nhạt đâu?

Do còn cái ham muốn mà không đạt được nó mới thấy tẻ nhạt, còn bây giờ người ta không ham muốn thì tức là nó thanh thản, cho nên nó đâu tẻ nhạt!

Vì cái chỗ tẻ nhạt này là do cái ham muốn mà không đạt được. Bây giờ bắt buộc mình ngồi đây mà không ham muốn, chứ trong tâm của mình thì nó một khối ham muốn ở trong đó, cho nên nó mới thấy tẻ nhạt!

Phải hiểu được cái lý như vậy. Chứ còn nếu không, ông Phật ông bảo mình ly dục, mà hết dục rồi gọi là Niết Bàn, thì trời ơi, cái Niết Bàn gì mà nghe nó buồn khổ làm sao, nó không ham muốn gì hết trong đó, thì như vậy là mình tu làm gì nữa?

Cho nên từ đó mình mới thấy được cái mấu chốt của nó, cái mầm của nó là ham muốn dục lạc mà không đạt được, cho nên bây giờ ngồi đây mà cái tâm ham muốn cho nên mới thấy tẻ nhạt, nó mới phải lạnh lẽo ở trong đó.

Chớ còn cái người mà người ta không còn ham muốn thì người ta ly được nó rồi, thì cái tâm hồn nó thanh thản, nó giải thoát, nó đâu có tẻ nhạt, nó đâu có buồn khổ?

Cho nên quý vị hiện giờ, các con thấy như thế nào? Cho các con độc cư, mà riết độc cư các con thấy buồn khổ, đó là tẻ nhạt đó. Là vì cái tâm ham muốn các con còn, chớ nếu mà các con, cái tâm ham muốn, cái tâm tham nó hết rồi thì đâu có còn cái chuyện mà nó tẻ nhạt đó đâu? Cho nên các con sống độc cư thấy nó an lạc vô cùng, không bao giờ thích nói nữa. Còn bây giờ nó thấy nó tẻ nhạt quá, nó buồn quá, thôi đi ra nói chuyện chút cho nó vui, tức là các con sẽ không có giữ được hạnh độc cư.

Vì vậy mà cái hạnh độc cư rất là tuyệt vời, làm cho tâm hồn chúng ta thanh thản, giải thoát. Chính vì các con sống không được độc cư là do cái tâm ham muốn các con còn, tham muốn các con còn đó!

Các con hiểu chỗ đó thì mới thấy được cái chỗ mà Thầy dạy nó rất là thực tế, cụ thể.

Cho nên hầu hết một số người tu hành về đây rất đông, mà cuối cùng đến độc cư họ phải ra đi, ra đi còn lại được hai người mà thôi. Thì đủ biết rằng tại cái tâm ham muốn của họ còn, cho nên họ thấy tẻ nhạt, cô đơn, buồn bã, vì vậy mà họ không chịu nổi, họ phải rời đi.

(01:00:36) Sống là sự trả nghiệp chớ không phải sự tham đắm, si mê về dục lạc.

Ở đây, cái câu nói này các con phải hiểu, nó rất là đầy đủ cái ý nghĩa của nó. Bởi vì hầu như người ta lầm lạc, người ta tưởng là cuộc sống này là phải tham đắm những cái dục lạc đó - năm cái dục lạc đó, nhưng mà cuộc sống là cuộc sống trả nghiệp.

Bởi vì cái nghiệp nó sanh chúng ta ra, do đó những cái quả đó nó phải sẵn sàng cho cái bản thân của chúng ta rồi.

Vì vậy mà chúng ta phải trả cái nghiệp. Thay vì vừa trả nghiệp mà vừa tạo nghiệp thì nó mới có cuộc sống vị lai. Chớ nếu mà chúng ta trả cái nghiệp này mà chúng ta không tạo cái nghiệp mới thì làm sao có cuộc sống tương lai được?

Cho nên qua cái bài kệ "Nhất Dạ Hiền" thì quý vị còn nhớ hai câu đầu Thầy đã nói như thế nào không?

Quá khứ không truy tìm

Vị lai không ước vọng.

Phải không?

Nếu mà quý vị không có truy tìm cái quá khứ, không có ước vọng ở vị lai, thì hiện tại quý vị sẽ sống như thế nào? Thanh thản! Còn nếu quý vị đi tìm cái quá khứ rồi ước vọng ở tương lai thì như vậy quý vị có được an vui không? Như vậy là quý vị truy tìm ở quá khứ và ước vọng ở tương lai, thì đó là tham đắm của si mê, của dục lạc, chớ đâu phải là người trả nghiệp!

Chúng ta biết chúng ta sanh ra là chúng ta là những người đang trả nghiệp chớ không phải chạy theo tham đắm của dục lạc. Chúng ta không hiểu được vậy cho nên chúng ta chạy theo tham đắm dục lạc, vì vậy mà chúng ta tạo những cái nghiệp mới. Vừa là chịu trả những cái nghiệp cũ mà trái lại tạo thêm những nghiệp mới do cái sự không hiểu biết.

Đó quý vị có hiểu được chỗ này thì quý vị mới thấy được con đường của đạo Phật vạch ra chúng ta một cái lối để chúng ta biết rằng: Chúng ta phải diệt trừ tất cả nghiệp. Vì nghiệp là ông chủ sanh chúng ta ra, là chủ nhân sai khiến chúng ta.

Người đời lầm tưởng dục lạc là có thật…​

Nghĩa là năm cái món dục lạc hồi nãy Thầy nói như trên, thì cái người đời - người mà chưa hiểu Phật Pháp - thì người ta thấy cái đó là cái thật.

Mà chính bây giờ các con người nào cũng là biết năm thứ dục lạc đó nó không thật. nhưng mà cái không thật đó là quý vị mới có ngộ được cái lý không thật của năm món dục lạc, cho nên các vị chưa chứng được cái lý của năm món dục lạc này, vì vậy mà các vị biết nó như vậy, hiểu nó như vậy, nhưng mà vẫn thích ăn, phải không? Vẫn thích ngủ, khi nào, đêm nào mà không ngủ là quý vị thấy nó khổ sở vô cùng lận. Đó, quý vị có hiểu được điều đó không?

Cho nên, tiền bạc - tuy rằng bây giờ mình không có nhưng mà vẫn còn thích chớ đâu phải không thích! Rồi sắc đẹp, đâu phải không thích! Rồi danh, không phải không thích! Tất cả những cái này - năm món dục lạc này nó đều là, biết nó là không thật nhưng rồi quý vị vẫn còn thích nó.

(01:03:33) Nếu mà biết nó không thật, quý vị muốn nó như thật mà không thật này thì quý vị phải tu tập như thế nào? Nếu quý vị không tu mà quý vị cứ ngồi hít thở, thì nó làm sao mà thấy nó là như thật được?

Cho nên, quý vị hiện giờ biết nó không thật, nhưng mà vẫn thấy nó thật, cho nên luôn luôn dính mắc nó, không thể nào mà chúng ta thoát khỏi nó được.

Do vì vậy, hằng ngày mà Thầy dạy quý vị cái Định Vô Lậu để làm gì? Để quý vị ngồi xếp bằng lại, thân nó bất động, tâm nó yên lặng, từ đó quý vị đặt cái niệm ngũ dục lạc này: Ăn, ngủ - Thức ăn quý vị đặt nó quý vị quán bất tịnh; ngủ nó sanh ra mê muội, hôn trầm.

Quý vị đặt cái niệm trước mặt quý vị, từ đó cái tri kiến ở trong đầu của quý vị nó sẽ phóng ra, nó làm cho quý vị không còn dính mắc, say mê nữa. Từ đó, quý vị mới thấy rõ được cái sự giải thoát nơi tâm hồn của quý vị, quý vị mới chứng được cái lý không thật của nó.

Cái lý của năm cái thứ dục lạc này nó không có thật mà quý vị lầm chấp nó, cho nó là thật, cho nên mấy vị mới có cái tâm tham đắm nó, mới si mê với nó.

Đó là quý vị muốn nó - muốn năm cái dục lạc này nó không thật, nó không có thật thì quý vị phải đặt niệm nó ở trước mặt mà quý vị dùng cái tri kiến giải thoát của quý vị.

Quý vị phải rõ: Quý vị có những cái tri kiến. Cái tri kiến của quý vị đầu tiên là quý vị hiểu, quý vị ngộ là năm cái dục lạc này nó không thật, quý vị biết; đó là cái tri kiến của quý vị.

Nhưng mà khi quý vị đặt cái niệm năm cái thứ dục lạc này trước mặt của quý vị, rồi quý vị mới phóng ra cái sự hiểu biết; suy tư sự hiểu biết, quán xét sự hiểu biết đó, thì năm cái thứ dục lạc này nó sẽ trở thành không có thật. Do đó, từ ngày này tu tập tới ngày khác tu tập, cứ đặt cái niệm đó trước mắt, quán xét rồi xả bỏ tất cả những cái dục lạc này để không còn ham thích nó.

Bây giờ, trong cái giờ mà nó buồn ngủ, tức là nó còn cái dục lạc đó chớ gì? Nó ham ngủ nè, nó còn mệt mỏi, nó còn lừ đừ, nó còn muốn đi ngủ nè. Do đó quý vị thấy, quý vị phải chiến đấu (với) nó, bằng cách là quý vị phải đi kinh hành nè, bằng cách quý vị phải động thân nè, quý vị phải chiến thắng nó, đừng có cho nó ngủ trong cái giờ mà quý vị nhất định là không cho. Từ đó quý vị mới chiến thắng được cái dục lạc này.

Từng những cái dục lạc, từ cái ăn, nếu quý vị mà không quán nó bất tịnh thì cái món ăn đó quý vị thích là quý vị không bao giờ mà quý vị chứng nó chân lý như thật được, cho nên quý vị không thấy nó bất tịnh.

Còn quý vị để món ăn trước mặt của quý vị, rồi quý vị đặt cái niệm đó trước mặt, rồi quý vị quán bất tịnh cái thức ăn đó đi, rồi lâu ngày: một lần, hai lần, ba lần, một ngày, hai ngày, một tháng, hai tháng tới một năm thì quý vị không còn muốn ăn nữa. Nghĩa là quý vị thấy thực phẩm ăn để mà sống chớ không còn thèm ăn, thèm uống gì nữa hết.

Đó, như vậy là cái phương pháp đặt niệm trước mặt để tu cái Định Vô Lậu nó lợi ích cho quý vị như vậy, làm cho cái tâm tham đắm ngũ dục lạc này nó không còn dính mắc nữa.

(1:07:08) Không ngờ do si mê, tham đắm dục lạc nên tạo ra biết bao nhiêu nghiệp ác. Do nghiệp ác mà chúng ta mới chịu biết bao nhiêu sự khổ đau.

Đó, từ cái chỗ mà chúng ta đắm đuối theo những cái dục lạc này mà chúng ta tạo ra những cái nghiệp ác. Muốn đạt được nó thì nó phải có nhiều cái thứ ác ở trong đó, chớ đâu phải khi không mà nó đạt được?

Do đó mà chúng ta lại tạo ra những cái nghiệp mới, làm cho chúng ta đời đời, kiếp kiếp tiếp diễn nhau ở trong cái nghiệp lực của nó, chớ đâu có cái gì khác hơn, để rồi mãi mãi chúng ta đau khổ triền miên bất tận kiếp này đến kiếp khác!

Kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo dạy:

Kẻ nào không tham đắm dục lạc thế gian thì được năm món công đức tự tại:

1. Ba nghiệp thân, khẩu, ý được tự tại về nhân, các căn đầy đủ;

Về nhân tức là ba cái ý của mình được tự tại về cái thân của mình.

Các căn đầy đủ: Sáu cái căn chúng ta đầy đủ, không hao mất.

2. Của cải được tự tại;

Nghĩa là của cải chúng ta nó không có sự hao mất cái này, cái kia cái no, nó rất là tự tại.

3. Phước đức tự tại;

4. Ngôi vua tự tại;

Nếu mà chúng ta làm vua thì nó rất là tự tại: Nó không còn lo giặc giã; nó không còn lo quan quân của mình ăn lo hối lộ, làm những điều xằng bậy, dân chúng đau khổ, toàn là những người làm quan với ông vua đều là trung thành, đều là thanh liêm, đều là vì dân, vì nước mà lo, chớ không phải là ăn lo hối lộ.

Có nhiều người làm vua ngồi ở trên ngai vàng mà quan của mình, xung quanh mình, làm việc với mình, những ông quan này ăn lo hối lộ làm cho dân khổ mà ở trên mình không nghe biết. Cho nên ông vua đó có tự tại không? Rồi làm vua mà giặc giã đánh ở biên cương chỗ này, chỗ nọ kia thì ông vua đó có tự tại không? Đâu có bao giờ tự tại được.

Cho nên, cái người mà giữ gìn được cái tâm mà không có tham muốn này, tránh được xa những cái năm món dục lạc này thì ông vua sẽ được phước báu là tự tại trên ngôi vua. Đó là cái thứ tư. Cái thứ năm:

5. Được hưởng lợi gấp trăm lần.

Đó là về cái phần của cái ý, mà chúng ta tu được cái tâm không tham muốn thì được như vậy.