234- CÁCH THỨC TU TẬP CHÁNH NIỆM TỈNH GIÁC

 

234- CÁCH THỨC TU TẬP CHÁNH NIỆM TỈNH GIÁC

(00:00) Trưởng lão: Hôm nay, Thầy tuyên bố truyền lại cho mấy con tám giới. Trong ngày hôm nay, mấy con cố gắng mà tu tập giữ gìn tám giới cho nó trọn vẹn và trước khi mà thọ tám giới, Thầy nhắc lại những cái phương pháp trong cái ngày mà thọ Bát Quan Trai. Thì trước tiên mấy con tập đi kinh hành, chánh niệm tỉnh giác hoặc năm phút, hoặc mười phút, hoặc hai mươi phút tuỳ theo cái khả năng nhiếp tâm của mình. Để cho mình nhiếp cho được ở trong cái thân hành của mình, cái bước đi của mình. Đó là điều kiện, nó có bốn cái giai đoạn mà tu tập về chánh niệm tỉnh giác trong thân hành.

Cái thứ nhất, mình đi mình biết mình đi. Trước khi đi mình nhắc, mình tác ý : “Tôi đi kinh hành tôi biết tôi đi kinh hành” rồi mình bước đi, mình đếm mười bước. Cứ không có niệm khởi thì mình tăng lên hai mươi bước. Mình thấy không niệm khởi thì bắt đầu lấy hai mươi bước đó mình làm cái chuẩn. Để rồi mình bước hai mươi bước thì mình tác ý một lần “tôi đi tôi biết tôi đi”, rồi mình tiếp tục mình lại đi. Rồi mình đếm đúng hai mươi bước thì mình lại tác ý một lần. Cứ tu như vậy cho đến khi…​ Nếu mình chọn lấy cái thời gian năm phút thì mình tu năm phút. Mà mình chọn lấy thời gian mười phút thì mình tu mười phút. Nếu mình chọn lấy hai mươi phút thì mình tu hai mươi phút.

Tại sao mình chọn? Tại vì cái thời gian mình tu, mình nhiếp tâm được, không có một niệm gì xen vào trong cái khoảng thời gian mình đi kinh hành thì mình chọn: năm phút, mười phút, hai mươi phút. Còn cái thời gian mà mình chọn ví dụ như hai mươi phút mà có niệm, có 1 cái vọng tưởng. Có 1 cái niệm nào xẹt vào thì do đó mình lui trở lại, mình tu hai mươi phút, mình tu lại còn mười lăm phút. Mười lăm phút còn niệm thì mình lui lại mười phút. Mười phút còn niệm thì mình lui lại còn năm phút. Và năm phút còn niệm mình lui lại một phút, mình tu chỉ một phút mà thôi.

Tu như vậy mới có chất lượng tỉnh thức. Còn nếu mình tu nhiều quá, cái tâm mình nó không đủ sức nó gom tâm, cho nên nó không có chất lượng. Và nó không có chất lượng, mình tu cái kết quả của nó không được trọn vẹn. Và như vậy mình tu nhiều vậy chớ sự thật ra cái chất lượng không cao. Thì mình tu mãi như là mình bị dậm chân tại chỗ.

Cho nên cần phải tu làm sao mà mình đạt được chất lượng của cái sự tu tập. Thà là tu ít, tu một bước đi, tu một hơi thở mà chất lượng cao, tập trung kỹ, sức tỉnh giác cao. Đừng có nên tu nhiều, mà tu nhiều chất lượng thấp. Mình tu mà có niệm xẹt ra xẹt vô, khởi tới khởi lui thì đó là mình tu cái chất lượng không cao.

(02:49) Cho nên nhớ những cái lời Thầy dạy mà mình cố gắng, mình tu tập kỹ. Cho nên Đức Phật nói: “ Nhiệt tâm từng bước đi, nhiệt tâm từng hơi thở”. Mà nhiệt tâm là tu thật sự tu, tu có sự chú ý kỹ hẳn hoi, đó là cái sức tập tỉnh thức của mình.

Nếu mình thấy tu được, khi đi kinh hành mười bước hoặc hai mươi bước mà tác ý một lần mà thấy nhiếp tâm được thì đương nhiên mình sẽ tu tập qua một cái pháp khác. Còn hiện giờ mình tu tập như vậy mà mình thấy nhiếp tâm không được, dù là một phút nhưng vẫn thấy có niệm khởi ra khởi vô, tức là mình nhiếp tâm không được.

Về cái phương pháp đi kinh hành giai đoạn thứ nhất thì mình chuyển qua giai đoạn thứ hai: mình đi kinh hành năm bước, rồi mình đứng lại mình tác ý một lần, mình hít thở năm hơi thở, rồi mình mới tác ý bước đi. Nghĩa là như thế này, trước khi mình bước đi kinh hành, mình tác ý: “ Tôi đi kinh hành tôi biết tôi đi kinh hành”, rồi mình đếm bước đi của mình. Mỗi bước đi mình đếm: một, hai, ba, bốn, năm bước đi. Đúng năm bước thì tôi đứng lại tôi tác ý: “ Tôi hít vô tôi biết tôi hít vô, tôi thở ra tôi biết tôi thở ra”, rồi mình hít vô thở ra năm hơi thở. Năm hơi thở xong rồi thì mình lại tác ý: “Tôi đi kinh hành tôi biết tôi đi kinh hành” thì mình lại bước đi năm bước đi. Đúng năm bước đi thì mình lại đứng lại, mình lại tác ý: “Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”. Rồi mình hít vô, thở ra đúng năm hơi thở, rồi mình lại tác ý bước đi. Đó là giai đoạn tỉnh thức thứ hai.

(04:29) Nếu mà giai đoạn này tập, mình thấy không có niệm nào xen vô được trong khi tu tập thì đó là kết quả của sự tu tập và thời gian tu đó bắt đầu tu từ một phút. Nghĩa là mình tu từ một phút rồi mình tăng dần lên hai phút, ba phút, năm phút cho đến mười phút, cho đến ba mươi phút mà vẫn thấy không có niệm nào xen vào thì đó là kết quả của sự tỉnh thức. Mình sẽ tu tập qua pháp khác mà không còn đi kinh hành. Nếu cái pháp thứ hai mà mình tu mà thấy kết quả không đạt được, nó hay có niệm khởi ra khởi vô thì do đó mình tu tập pháp thứ ba: pháp Chánh niệm tỉnh giác đi kinh hành thứ ba.

Bắt đầu tôi cũng tác ý: “Tôi đi kinh hành tôi biết tôi đi kinh hành” tôi đếm năm hơi thở rồi tôi lại ngồi xuống, ngồi xuống rồi tôi tác ý. Tôi ngồi thẳng lưng, ngồi bán già hoặc kiết già; ngồi xếp bằng như mấy con hiện giờ đang ngồi, rồi mấy con tác ý: “ Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra” rồi hít vô thở ra đếm một, hai, ba, bốn, năm. Đúng năm hơi thở thì các con đứng dậy, rồi tác ý: “Tôi đi kinh hành tôi biết tôi đi kinh hành”. Rồi bước đi đếm năm bước. đúng năm bước, thì lại ngồi xuống rồi tác ý: “hít vô thở ra” rồi mình theo dõi hơi thở. Tác ý hít vô thở ra 5 hơi thở, rồi đứng dậy tác ý tiếp tục đi kinh hành. Chú ý năm hơi thở, rồi năm bước đi.

(05:52) Mà nếu tu tập được như vậy nó không có một niệm khởi mà suốt ba mươi phút thì chúng ta tu Chánh niệm tỉnh giác đã xong trên cái phương pháp đi kinh hành. Nếu trong thời gian tu mà thấy còn niệm ra vô thì chúng ta kiến qua giai đoạn thứ tư của phương pháp đi kinh hành. Đó là mỗi hành động trên thân của chúng ta đều tác ý, đều tác ý bước đi. Ví dụ như: chân trái bước thì tôi sẽ nói (như 2 bàn chân các con để như thế này), chân trái bước thì các con chú ý cái chân trái của mình, rồi mình bảo: “giở gót lên” thì mình giở cái gót lên; “giở chân lên” thì mình giở chân lên; “đưa chân tới” mình đưa chân tới; “hạ chân xuống” mình hạ chân xuống; “hạ gót xuống” mình hạ gót xuống.

Chân mặt bước là mình lưu ý, mình nghe bảo chân mặt bước là mình lưu ý chân mặt. Mình bảo: “giở gót lên”, thì cái chân mặt giở gót lên. Mình bảo: “giở chân lên” thì mình giở chân lên; “đưa chân tới” thì mình đưa cái chân mình tới; “ hạ chân xuống” thì mình hạ chân xuống; “hạ gót xuống”, hạ gót xuống. Như vậy mình sẽ tác ý từng hành động. Trong khi đó các con sẽ tu trong một phút chỉ tu 1 phút mà thôi, coi thử coi cái chất lượng mình tu coi như thế nào.

Nếu khi mà mình bảo “giở gót lên” thì mình vừa tác ý mà vừa giở gót lên thì không đúng. Mình tác ý xong rồi, tức là mình ra lệnh xong rồi thì mình mới giở gót lên. Thí dụ như “giở gót lên” thì mình mới giỏ gót lên. “Giơ chân lên” mình ra lệnh rồi từ từ giơ chân lên. Chú ý kỹ hành động giơ chân lên. “Đưa chân tới” là mình tác ý rồi, bắt đầu mình đưa cái chân mình tới. “Hạ chân xuống” từ từ mình hạ chân xuống; “Hạ gót xuống” từ từ mình hạ gót xuống. Để cái sự làm nó không chậm quá mà cũng không nhanh quá, để mình làm theo cái lệnh tác ý của mình.

Do đó người mà tu kỹ lưỡng những cái hành động mỗi bước đi như vậy thì nó sẽ không bao giờ có một niệm nào khác xen vào trong đó được. Khi chúng ta đi kinh hành như vậy mà suốt ba mươi phút hoàn toàn (giơ chân lên, đưa chân tới, hạ chân xuống, hạ gót xuống) hoàn toàn không có niệm nào thì mình đã đạt được chất lượng của sự tỉnh thức.

Và như vậy, bốn giai đoạn tu tập này, người nào hợp với pháp nào thì chúng ta hợp với pháp nấy mà tu tập. Ở đây không cần phải căn cứ vào năm hơi thở hoặc là năm bước đi. Mà nhiều khi chúng ta nhiếp tâm tốt thì chúng ta có thể mười bước đi chúng ta tác ý một lần, rồi chúng ta ngồi xuống, chúng ta hít thở năm hơi thở. Mà nếu mà chúng ta đi kinh hành mà hai mươi bước không có một niệm nào xen ra xen vô thì chúng ta lấy hai mươi bước, để cho cái thời gian đứng lên ngồi xuống ít nhọc nhằn hơn.

(08:50) Còn nếu mà chúng ta thấy niệm mình khởi nhiều quá cho nên mình phải…​ cái bước đi nó còn lại năm bước đi, nó hơi nhọc nhằn. Nhưng mà sự nhọc nhằn đó nó làm chúng ta tỉnh thức hơn, nó dễ phá hôn trầm thùy miên. Các con lưu ý cái cách thức mà chúng ta đi năm bước rồi ngồi xuống nó cực lắm, nó cực. Thật cực bởi vì mình đi chưa có gì hết, mới có năm bước cái phải ngồi xuống. Ngồi xuống thì hít thở mới có năm hơi thở; nó cũng chưa có ngồi yên được, cái nó bắt đầu nó đứng dậy, nó làm cho cái thân chúng ta động lên động xuống, động mãi. Rồi như vậy nó phá cái hôn trầm thùy miên chúng ta rất là tuyệt vời. Khi chúng ta bị hôn trầm thùy miên buồn ngủ thì nhờ cái phương pháp đó phá. Nó gọi là pháp tỉnh thức cuối cùng của bốn phương pháp tu học.

Như vậy nó chưa phải trọn là cái pháp Thân hành niệm như Thầy dạy trong Thọ bát quan trai. Bởi vì pháp Thân hành niệm thì nó có kết hợp cái hành động ngồi. Mà hành động ngồi thì nó phải đưa tay đưa chân rồi nó ngồi xuống, rồi nó đứng dậy nó cũng đưa tay đưa chân nó đứng dậy. Rồi nó còn cộng thêm với hơi thở năm hơi thở nó hít thở nữa, cho nên đó là pháp Thân Hành Niệm. Còn cái này là Chánh Niệm Tỉnh Giác. Các con phân biệt Chánh niệm tỉnh giác. Mình nội cái hành động đi thôi, chứ nó không có kết hợp với ngồi, nó không có kết hợp với hơi thở. Nó chỉ ngồi mà thôi, nó chỉ đi mà thôi, nó không có ngồi.

(10:07) Do cái vấn đề tu tập như vậy, nó giúp cho chúng ta rất tỉnh thức để nó phá đi cái hôn trầm, thùy miên. Mục đích đi kinh hành là phá hôn trầm, thùy miên chứ không có gì khác, cho nên giúp cho chúng ta không có lười biếng. Và cái người mà tu tập, tu tập mà tác ý mà từng hành động thì cái người đó cũng là tập cái siêng năng, xả bỏ cái lười biếng. Và cái người mà tu tập cái pháp môn mà đi kinh hành năm bước, và ngồi xuống hít thở năm hơi thở cũng là cái pháp môn rèn luyện nghị lực, làm chúng ta có cái nghị lực. Bởi vì đi có năm bước rồi ngồi xuống hít thở năm hơi thở, rồi đứng lên ngồi xuống mà tu suốt 30 phút như vậy nó nhọc nhằn vô cùng.

Trong khi nhọc nhằn như vậy, nó làm cho chúng ta, một cái người mà có nghị lực có bền chí thì người ta tu mới nổi. Còn không thì mấy con tu một bữa hai bữa, mấy con tu nổi nữa. Nhưng mà tu mà không nổi bỏ đó thì mấy con là con người không có nghị lực, không có ý chí, không có bền chí. Cho nên muốn rèn luyện được cái nghị lực và cái ý chí thì mấy con phải nỗ lực ráng tu tập những cái pháp này; nó giúp cho mấy con tỉnh thức.

Tỉnh thức để làm gì? Cái sức tỉnh thức của chúng ta là một cái chỗ, cái điểm tựa. Khi mà chúng ta tỉnh thức mà chúng ta nhiếp tâm được trong cái bước đi hoặc là trong cái hơi thở của chúng ta, thì nó làm cái điểm tựa để chúng ta đẩy lui cái bệnh trên thân của chúng ta. Khi mà chúng ta nhiếp tâm được, chúng ta an trú được trên bước đi hoặc trong hơi thở của chúng ta thì chúng ta dễ dàng làm chủ bệnh. Còn nhiếp tâm chưa được và trong cái hành động và an trú chưa được thì chúng ta khó đẩy lui bệnh, mặc dù pháp Như Lý Tác Ý chúng ta có hiệu quả. Có hiệu quả nhưng vẫn đẩy bệnh đi rất chậm, rất chậm. Chỉ bệnh sơ sơ thì chúng ta tác ý mới đi thôi. Còn bệnh ngặt nghèo mà nếu mà chúng ta chưa an trú được trong thân hành thì chúng ta khó đẩy lui được.

Như vậy thì cái phương pháp mà tu tập tỉnh thức rất cần thiết để chúng ta nhiếp tâm mình được trong bước đi, trong hơi thở, giúp chúng ta đẩy lui bệnh rất dễ dàng.