368- THẬP THIỆN - KHẨU HÀNH/ 1

 

368- THẬP THIỆN - KHẨU HÀNH/ 1

(45:48) Bây giờ đến cái phần thứ hai là do cái miệng của mình, do hành động miệng của mình.

Miệng mình có bốn cái hành động để tạo nghiệp, rồi từ cái chỗ nghiệp đó mà chúng ta đi vào trong cuộc sống hiện tại cũng như mai sau, khổ đau hay là hạnh phúc do nơi miệng của chúng ta.

Cho nên, người xưa nói: “Họa tùng khẩu nhập” - tai họa đều do nơi miệng chúng ta mà ra. Vậy chúng ta phải cẩn thận trong lời nói của chúng ta.

3.1- KHÔNG NÓI DỐI

(46:21) Thứ nhất, sống trong xã hội, nếu ai nói dối là tự mình làm mất lòng tin của mọi người.

Nghĩa là chúng ta gạt người ta, chúng ta nói láo người ta một lần người ta chưa biết, chớ hai lần thì người ta sẽ biết liền.

Nói chung, dù mình có khéo léo nói như thế nào thì sự thật nó vẫn là sự thật. Ngày hôm nay người ta chưa biết nhưng ngày mai sự thật nó sẽ đưa đến, người ta sẽ biết mình là người nói láo, người không thành thật, cho nên người ta không bao giờ tin. Từ đó, cái lòng tin của mình bị mất đi, cho nên mình có nói thật người ta cũng chẳng tin mình.

Nói dối là một điều tai hại cho sự chung sống.

Trong gia đình mà mình nói láo, thí dụ như mình đi chơi, mình nói mình đi làm, thì vợ ở nhà tưởng là mình đi làm thật, nhưng mai mốt đổ bể ra thì rõ ràng là làm cho vợ con không tin mình nữa, chỉ một lần thôi cũng đủ không tin mình nữa.

Cũng như mình lãnh lương, rồi về mình dành ra một ít nào đó để cho mình tiêu phí mà mình không nói cho vợ con mình biết. Mình nói: "Đây là cái số lương hôm nay như vậy vậy", mình đưa cho vợ con để chi phí ở trong gia đình.

Vợ con thì tin thật, nhưng một hôm bà ta đem cái áo của mình đem giặt thì móc trong túi ra thấy một số tiền, bà ta nghi ngờ liền: "Chồng mình không thật!" Do cái sự nói không thật đó đã làm cho gia đình bắt đầu tan nát. Người ta không tin nhau nữa rồi thì có sự nghi kỵ nhau làm cho gia đình mình càng ngày càng đau khổ.

Cho nên cái lời nói chúng ta mà nói dối thì chúng ta phải biết rằng, sẽ đưa đến chúng ta những cái quả khổ sau này.

Do nói dối, mọi người mất niềm tin với mình, cuộc sống xem như bị cô lập…​

Người ta hết tin mình rồi, vì vậy cho nên mình nói gì thì ngoài mặt người ta làm như tin nhưng sự thật trong bụng người ta: "Thằng này nói láo", người ta không bao giờ tin mình nữa.

…​ không ai muốn thân cận với mình.

Người ta không có muốn gần gũi mình nữa.

Hòa thượng Thiện Hoa dạy:

Người ta ở đời dù trong một việc nói chơi cũng không nên nói dối. Vì lẽ nói dối quen miệng người ta biết mặt, sau có nói thật cũng chẳng ai tin. Nhất là người học đạo thì không nên nói dối.

Nếu nói dối cứu khổ, phò nguy cho người và vật thì ta còn không nói huống là nói dối hại người, lợi mình thì còn không nên nói nữa.

(49:15) Như Thầy đã nhớ một câu chuyện:

Khi Đức Phật ngồi ở trong rừng mà tu hành thì có một nhà vua đi săn bắn. Ngài đuổi theo một con nai, thì con nai chạy vào trong cái nơi của Đức Phật đang ngồi tu, nó chui vào cục đá đó nó núp, nó trốn. Thì nhà vua đuổi theo mới đến đây, gặp Đức Phật đang ngồi tu ở trên cục đá mới hỏi: "Ông có thấy con nai mà chạy ngang đây không?"

Nếu Đức Phật nói "không" tức là vọng ngữ, mà nói "thấy" thì tức là nhà vua hỏi: "Nó ở đâu?" , ông chỉ nó ở dưới hang, cục đá của mình ngồi, thì nhà vua sẽ giết con vật, thì mình là tội sát sanh.

Nếu ở trong cái câu này, như Hòa thượng Thiện Hoa dạy đó thì như thế này: “Nếu nói dối mà cứu khổ phò nguy cho người và vật thì ta nên nói”.

Nhưng ở đây thì Thầy thấy qua cái hình ảnh của Đức Phật, người tu hành thì dù là cứu người, cứu vật cũng không nên nói dối. Vì thế nhà vua hỏi, Đức Phật làm thinh. Lần thứ nhất đến lần thứ ba thì nhà vua tức giận, cho nên mới lấy gươm mà xẻo cái lỗ tai của cái người này. Và hỏi nữa thì Đức Phật cũng không nói, nhà vua cắt cái lỗ mũi thì ông cũng không nói. Cho đến khi mà nhà vua tức quá chặt hai cánh tay thì ông cũng chẳng nói. Cho đến khi móc mắt ông thì ông cũng chẳng nói.

Đó là chúng ta thấy, giữ gìn cái hạnh không nói dối! Mặc dù là nói dối sẽ cứu được mình đó, nghĩa là thoát khỏi cái cảnh nhà vua giết mình đó, thế mà ông vẫn thản nhiên giữ đúng cái hạnh không nói dối.

Nghĩa là nói dối rất dễ dàng: "Con nai vừa chạy ngang qua đây và chạy luôn đi rồi, không còn ở đây nữa, thì nhà vua hãy chạy theo mà tìm giết nó đi, hay tìm bắn nó đi!", thì lẽ đương nhiên nhà vua phải đuổi theo chứ đâu có cắt tai, móc mắt ông?

Rõ ràng là nói dối một chút xíu mà mình không có đau khổ, thế mà Đức Phật thà chết, thà chịu đau khổ bằng sự hành hạ của nhà vua mà không phạm vào cái lỗi nói dối.

Do thế chúng ta mới thấy cái lời nói dối, dù là một người tu sĩ mà nói dối, khi người ta biết được thì cái giá trị của người tu sĩ đó không ra gì hết. Cũng như chúng ta là những người cư sĩ đệ tử của Phật, đã biết Phật Pháp rồi thì không nên nói dối, dù nói dối có ích lợi cho mình, cho người cũng không nên nói. Huống hồ là nói mà để làm lợi cho mình thì chắc chắn là không nói rồi!

Do qua cái hành động của Đức Phật, chúng ta cần phải học hỏi, cần phải theo gương đó mà giữ gìn cho trọn vẹn giới cái nói dối này. Cho nên thà chết chúng ta không bao giờ phạm giới.

Cũng như giới sát sanh hồi nãy, thì thà là chúng ta chết chớ không giết hại chúng sanh. Đó là những cái quyết định của những người mà thực hiện theo con đường của đạo Phật, để thực hiện được những cái nghiệp lành, từ cái nghiệp lành đó sẽ đưa chúng ta đi đến cái cảnh giới không còn đau khổ nữa.

(52:11) Kinh Thập Thiện dạy:

Người không nói dối được tám điều lợi ích:

1. Được mọi người tin tưởng;

2. Lời nói ra được người người kính yêu;

3. Miệng thường thơm sạch;

Tức là miệng thường thanh tịnh đó.

4. Lời nói thường êm ái;

5. Luôn được an vui như ý nguyện;

6. Lời nói không buồn giận và luôn được vui vẻ;

7. Lời nói được mọi người vâng theo;

8. Trí tuệ thù thắng không ai hơn.

Đó là cái người mà không nói dối họ được tám cái điều lợi ích như vậy.

Và chúng ta cũng nhớ lấy cái gương của Đức Phật mà chúng ta làm cái gương là không bao giờ nói dối. Nhất là những người thân trong gia đình của mình, đừng nên có một lời nói dối, vì nói dối sẽ làm mất niềm tin và từ đó trong gia đình bất an.

Người cư sĩ thì chúng ta sống còn chung đụng nhiều người, còn tiếp duyên nhiều người. Một người hay nói láo thì chúng ta không tin người đó, và không tin người đó thì người đó dù có thất nghiệp, dù có trong cảnh đau khổ nào đó thì chúng ta cũng không giúp được, là tại sao?

Tại vì chúng ta nghĩ rằng: "Người này hay nói láo là sẽ gạt mình!" Trong khi họ, vợ con họ khổ sở, khốn khổ, họ đến nói thật mà mình vẫn nghi rằng họ nói láo, cho nên chúng ta vẫn thấy họ là cái người không (cần) giúp đỡ. Đó là những cái tai hại cho cái người nói láo.

Vì vậy mà chúng ta biết, chúng ta cần phải dè dặt, không bao giờ nói sai sự thật, phải nói đúng sự thật. Có thì nói, thấy thì nói, mà không thấy thì nói không thấy, không nên nói một cách không đúng sự thật.